Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) περιεγράφηκε για πρώτη φορά το 1552 π.Χ και τρείς χιλιετίες αργότερα αναγνωρίστηκε η συσχέτισή του με τη νεφρική νόσο. Η Διαβητική Νεφρική Νόσος (ΔΝΝ) ή Διαβητική Νεφροπάθεια (ΔΝ) είναι μια δυνητικά σοβαρή επιπλοκή των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
Περίπου το 20-40% των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη αναπτύσσουν νεφρική νόσο. Μάλιστα, η Διαβητική Νεφρική Νόσος αποτελεί τη συχνότερη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου σε παγκόσμιο επίπεδο, η αντιμετώπιση της οποίας απαιτεί εξωνεφρική κάθαρση (αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση). Περίπου 1 στους 5 ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση πάσχουν από Διαβητική
Νεφρική Νόσο.Η προοδευτική απώλεια της λειτουργίας των νεφρών
Οι νεφροί λειτουργούν ως «φίλτρο» μέσω του οποίου απομακρύνουν τα άχρηστα προϊόντα από το αίμα (τοξίνες, κ.ά.) και αποβάλλονται με τα ούρα. Σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη που δεν θεραπεύονται επαρκώς (δηλαδή έχουν υψηλό σάκχαρο στο αίμα), οι δομικές μονάδες των νεφρών ( δηλ. τα σπειράματα), οι οποίες λειτουργούν σαν φίλτρα, προοδευτικά καταστρέφονται με αποτέλεσμα να αποβάλλονται μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης από το αίμα στα ούρα.
Η κύρια πρωτεΐνη που αποβάλλεται είναι η αλβουμίνη ή λευκωματίνη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ένα πολύ μικρό ποσό αλβουμίνης αποβάλλεται με τα ούρα. Επομένως, μια αυξημένη τιμή αλβουμίνης στα ούρα (μικροαλβουμινουρία, πρωτεϊνουρία) αποτελεί τυπικό σημείο πως οι νεφροί έχουν βλάβη. Με το χρόνο, ο υγιής ιστός των νεφρών αντικαθίσταται από τον καινούριο που έχει σκλήρυνση και σιγά σιγά οι νεφροί χάνουν την ικανότητά τους ως «φίλτρα» του αίματος. Αυτή η προοδευτική απώλεια της λειτουργίας των νεφρών είναι γνωστή ως χρόνια νεφρική νόσος ή ανεπάρκεια (ΧΝΝ ή ΧΝΑ).
Διάγνωση της Διαβητικής Νεφρικής Νόσου
Η διάγνωση της Διαβητικής Νεφρικής Νόσου, δυστυχώς, αργεί να γίνει διότι στα αρχικά στάδια δεν υπάρχουν συμπτώματα και έτσι υποδιαγιγνώσκεται. Τα συμπτώματα (ανορεξία, απώλεια βάρους, φαγούρα, κράμπες στους μυς, πρήξιμο στα πόδια, συχνοουρία, ναυτία, ωχρότητα λόγω αναιμίας, κ.ά.) ξεκινούν όταν η νεφρική νόσος έχει προχωρήσει αρκετά και είναι πλέον μη αναστρέψιμη.
Το μοναδικό εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση είναι η ανεύρεση της αλβουμίνης στα ούρα. Αυτό μπορεί να γίνει με μια απλή εξέταση γενικής ούρων η οποία θα αξιολογηθεί από τον διαβητολόγο ή και τον νεφρολόγο. Ένα πιο ακριβές τεστ για τη διάγνωση αλλά και την παρακολούθηση της νεφρικής νόσου είναι ταυτόχρονη μέτρηση της αλβουμίνης σε σχέση με την κρεατινίνη σε ένα τυχαίο δείγμα ούρων (λόγος αλβουμίνης/ κρεατινίνη). Τέλος, οι αιματολογικές εξετάσεις (ουρία, κρεατινίνη-κυρίως-) μαζί με επιδημιολογικούς δείκτες (φύλο, φυλή, ηλικία) και τον υπολογισμό του δείκτη σπειραματικής διήθησης( GFR) χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του κατά πόσο έχει επηρεαστεί η νεφρική λειτουργία.
Πολλές φορές μπορεί να γίνει επιπλέον ένας υπερηχογραφικός έλεγχος για να εκτιμήσουμε το μέγεθος και τη δομή των νεφρών, ενώ όχι σπάνια μπορεί να απαιτηθεί να γίνει και νεφρική βιοψία για να αποκλειστεί η ύπαρξη και άλλου είδους νεφρική βλάβη η οποία μπορεί να διαφοροποιήσει τη θεραπευτική προσέγγιση. Επομένως, η έγκαιρη ανίχνευση της αλβουμινουρίας και η έγκαιρη παραπομπή σε νεφρολόγο είναι σημαντική για τη σωστή αντιμετώπιση της νεφρικής νόσου στον ασθενή με Σακχαρώδη Διαβήτη.
Κάθε πότε πρέπει ένας ασθενής με Σακχαρώδη Διαβήτη να ελέγχετε;
Ένα βασικό ερώτημα είναι το πότε ένας ασθενής με Σακχαρώδη Διαβήτη θα πρέπει να ελεγχθεί για ύπαρξη αλβουμίνης στα ούρα. Η απάντηση είναι ότι αυτό διαφέρει ανάλογα με το αν πρόκειται για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 είτε για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Στην πρώτη περίπτωση (Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1) ο έλεγχος πρέπει να γίνεται στην 5ετία μετά τη διάγνωση (διότι η Διαβητική Νεφρική Νόσος σπανίως εμφανίζεται νωρίτερα), ενώ στη δεύτερη περίπτωση (Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2) ο έλεγχος πρέπει να γίνεται τη στιγμή της διάγνωσης (αυτό συμβαίνει γιατί ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 μπορεί να υπάρχει αρκετά χρόνια πριν τη διάγνωση οπότε υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος να συμβεί βλάβη στους νεφρούς αλλά και σε άλλα όργανα όπως τα μάτια).
Οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης Διαβητικής Νεφρικής Νόσου είναι:
- Η υπεργλυκαιμία (αυξημένο σάκχαρο στο αίμα)
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση
- Το κάπνισμα
- Η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα
- Το οικογενειακό ιστορικό (γονείς-αδέρφια) με διαβήτη και νεφρική νόσο
Από τους παραπάνω παράγοντες, βλέπουμε πως οι τέσσερις πρώτοι σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και άρα εξαρτώνται από θεραπευτική παρέμβαση και τη συνεργασία ιατρού και ασθενή για να αντιμετωπιστούν, ενώ μόνο ο τελευταίος παράγοντας είναι γενετικά καθορισμένος και δεν μπορεί να ελεγχθεί.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης πέρα από την Διαβητική Νεφρική Νόσο και τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που προκαλεί (περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζουν ΧΝΝ σε 10 χρόνια από την εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη) μπορεί να συνοδεύεται και από μια σειρά άλλων σοβαρών επιπλοκών για τη ζωή (καρδιαγγειακές, υψηλή αρτηριακή πίεση, αναιμία κ.ά.) που επιδρούν σημαντικά στην ποιότητα ζωής, τη νοσηρότητα και τη θνητότητα και αυτός είναι και ο βασικός λόγος που ο διαβητικός ασθενής χρήζει εξειδικευμένης ιατρικής παρακολούθησης από πολλές ιατρικές ειδικότητες, όπως διαβητολόγο, νεφρολόγο, καρδιολόγο, αγγειολόγο, όπως την εξειδικευμένη ιατρική ομάδα που διαθέτει το Κέντρο Διάγνωσης Θεραπείας & Έρευνας Νεφρικών Νοσημάτων του ΥΓΕΙΑ.
Γυναίκες που εμφάνισαν διαβήτη κύησης
Νεφρολογική παρακολούθηση κρίνεται αναγκαίο να έχουν και γυναίκες που εμφάνισαν Σακχαρώδη Διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη (δηλαδή γυναίκες με Διαβητική Νεφρική Νόσο) και παρουσίασαν επιπλέον υπέρταση (μια κατάσταση που λέγεται προεκλαμψία), μιας και διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση νεφρικής νόσου αρκετά χρόνια μετά τον τοκετό.
Οι βασικοί πυλώνες της θεραπείας της Διαβητικής Νεφρικής Νόσου είναι:
- Υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής, δηλαδή κατανάλωση πιο υγιεινών γευμάτων, απώλεια σωματικού βάρους, διακοπή καπνίσματος και φυσικά σωματική άσκηση
- Καλύτερη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη
- Κατάλληλη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
- Αποφυγή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και άλλων φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους νεφρούς
- Μείωση της πρωτεϊνουρίας/ μικροαλβουμινουρίας με ειδικές κατηγορίες φαρμάκων, οι οποίες πρέπει να δίνονται με την κατάλληλη παρακολούθηση λόγω κάποιων ανεπιθύμητων ενεργειών
Εν κατακλείδι, η Διαβητική Νεφρική Νόσος αποτελεί μια σοβαρή επιπλοκή του διαβήτη. Η πρώιμη διάγνωσή της από τον διαβητολόγο σε συνεργασία με εξειδικευμένο νεφρολόγο (εξειδικευμένη ιατρική ομάδα) θα οδηγήσει σε καλύτερη παρακολούθηση και επιβράδυνση ή εξάλειψη των επιπλοκών όπως η νεφρική ανεπάρκεια καθώς και σε βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
To nefropatheis.gr θεωρεί δικαίωμα του κάθε αναγνώστη να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Ωστόσο, τονίζουμε ρητά ότι δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν τον εκάστοτε χρήστη και μόνο αυτόν.
Παρακαλούμε πολύ να είστε ευπρεπείς στις εκφράσεις σας.
Τα σχόλια με ύβρεις θα διαγράφονται.