Έμμα Καρυωτάκη: Μια ψυχή που έγινε δότρια φωτός

Μια συγκλονιστική μαρτυρία από τη μητέρα της, Κέλλυ Καμπάκη

Σημείωμα συντάκτη

Υπάρχουν συνεντεύξεις που δεν τις γράφεις με το μυαλό. Τις μεταφέρεις με την καρδιά. Αυτή είναι μία από αυτές.

Η Έμμα Καρυωτάκη δεν είναι απλώς ένα ακόμη όνομα στη μακρά λίστα των αδικοχαμένων νέων ανθρώπων. Είναι ένα σύμβολο αγάπης, αλληλεγγύης και ανιδιοτέλειας. Η πράξη της οικογένειάς της να προσφέρει τα όργανα της για μεταμόσχευση δεν σταμάτησε τον χρόνο, αλλά του έδωσε νέο νόημα: κάποιοι άνθρωποι ζουν σήμερα γιατί εκείνη έφυγε με έναν βαθιά γενναίο τρόπο.

Η μητέρα της, Κέλλυ Καμπάκη, μας άνοιξε την καρδιά της. Μίλησε στην κοινή ομάδα διαχείρισης των blogs www.dwrea-zois.gr / www.nefropatheis.gr ,  για την Έμμα, για τον πόνο, για τη δύναμη να πεις «ναι» σε μια απόφαση που χαρίζει ζωή. Και για το πτυχίο που παρέλαβε τρία χρόνια αργότερα, εκ μέρους της «πιο όμορφης κτηνιάτρου του παραδείσου».

Διαβάστε αυτή τη μαρτυρία με σεβασμό. Είναι μια υπενθύμιση για όλους μας: ότι ακόμη και μέσα από το σκοτάδι, μπορεί να γεννηθεί φως.

1. Η Έμμα – Ποια ήταν

Ερ. Πώς θα περιγράφατε την Έμμα σε κάποιον που δεν την γνώρισε ποτέ;

Η Εμμανουέλα (έτσι την φωνάζαμε εμείς πάντα) ήταν ένα πολύ χαρισματικό, πολύ φωτεινό, ευγενικό παιδί. Ήταν πανέμορφη πανέξυπνη , ήταν δύναμη της φύσης και είχε μόνιμα ένα τεράστιο χαμόγελο στο πρόσωπό της !

Ερ. Ποιες ήταν οι αξίες που την χαρακτήριζαν ως άνθρωπο;

Ενσυναίσθηση και Δοτικότητα ! Ήθελε πάντα να βοηθάει , όπου και όπως μπορούσε.

Ερ. Τι αγαπούσε να κάνει; Τι τη συγκινούσε, τι την έκανε να γελά;

Αγαπούσε πολύ τον αθλητισμό και συγκεκριμένα το βόλλευ, έπαιζε βόλλευ από μικρό κοριτσάκι μέχρι το τέλος. Της άρεσαν τα ταξίδια , αγαπούσε τους φίλους της και αγαπούσε τα ζώα, εκτός από τη Φρόσω το σκυλάκι της είχαμε αρκετά και τέλος λάτρευε την οικογένεια της !

Ερ. Ποιο ήταν το όνειρό της για τη ζωή;

Η Εμμανουέλα είχε ένα όνειρο .. να γίνει γιατρός των ζώων!

Ερ. Υπάρχει μια εικόνα ή μια στιγμή που κρατάτε μέσα σας πιο έντονα από όλες;

Είναι πολλές μικρές στιγμές! Σίγουρα θυμάμαι τη στιγμή που μου ανακοίνωνε ότι αν ποτέ πάθει κάτι θα ήθελε να προχωρήσουμε σε δωρεά οργάνων, νομίζω ότι αυτό πιο πολύ το θυμάμαι από το έντονο σφίξιμο που ένιωσα στο στομάχι, και την στιγμή που με χαμόγελο έκλεινε την πόρτα πίσω της εκείνο το μοιραίο βράδυ που την είδα για τελευταία φορά.

Ερ. Ποια σχέση είχε με την έννοια της προσφοράς και της αλληλεγγύης;

Αυτό ακριβώς είναι αυτό που πρέσβευε η Εμμανουέλα

2. Το τροχαίο – Οι πρώτες ώρες

Ερ. Τι συνέβη τις πρώτες ώρες μετά το τροχαίο;

Λόγω ότι δεν ήμασταν εκεί, έγινε Θεσσαλονίκη και εμείς μένουμε Χανιά, μας ενημέρωσε μία συμφοιτήτρια της από το κινητό της Εμμανουέλας. Μας είπε ότι τη χτύπησε αυτοκίνητο και την εγκατέλειψε αλλά ότι χτύπησε λίγο στο πόδι και είχε τα μάτια της ανοιχτά.. δεν καταλάβαμε τη σοβαρότητα .. είχαμε ελπίδα …

Ερ. Πότε και πώς σας ενημέρωσαν ότι η Έμμα είναι εγκεφαλικά νεκρή;

Από την πρώτη στιγμή οι γιατροί μας είπαν ότι τα πράγματα είναι τραγικά, μας είπαν ότι πρέπει οι ενδείξεις της να φτάσουν σε κάποιες τιμές και όταν θα γίνει αυτό θα προχωρήσουν σε 2 τεστ εγκεφαλικού θανάτου όπως και έγινε .. Εγινε το 1^ο τεστ εγκεφαλικού θανάτου και βγήκε θετικό, έγινε και το 2^ο τεστ μετά από ένα 24ωρο, δυστυχώς βγήκε και το 2^ο τεστ θετικό οπότε δηλώθηκε ώρα θανάτου.

Ερ. Πώς ήταν η στάση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού απέναντί σας;

Ήταν όλοι τους εξαιρετικοί, ευγενικοί, επεξηγηματικοί με ενσυναίσθηση. Την εντατική, εκτός από μας την οικογένεια της, την είχαν κατακλίσει και οι φίλοι της που είχαν έρθει από Χανιά και οι συμφοιτητές που όλοι αγωνιούσαν. Τους αφήσαν όλους να μπουν ένας ένας με τις απαραίτητες προφυλάξεις για να την αποχαιρετήσουν.

3. Η απόφαση για δωρεά οργάνων

Ερ. Πότε έγινε η προσέγγιση από τους γιατρούς για τη δυνατότητα δωρεάς οργάνων;

Δεν μας προσέγγισαν οι γιατροί .. εμείς ξέραμε την επιθυμία της και ξέραμε τι θα κάναμε αν και όταν ερχόταν αυτή η ώρα το είχαμε συζητήσει. Μόλις μας ανακοίνωσαν ότι δηλώθηκε ώρα θανάτου και ότι θα την έβγαζαν από τα μηχανήματα γιατί «δεν κρατάμε ένα άνθρωπο νεκρό σε μηχανήματα» όπως μας είπαν οι γιατροί τους ενημερώσαμε ότι η επιθυμία της ήταν αν ποτέ της συμβεί κάτι να δωρίσουμε τα όργανά της .. όπως και έγινε.

Ερ. Είχε εκφράσει ποτέ η Έμμα την επιθυμία να γίνει δωρήτρια οργάνων;

Ναι το είχε εκφράσει 3-4 μήνες πριν το τροχαίο.. και η αίσθηση πανικού που μου προκάλεσε ήταν και ο λόγος που δεν το ξέχασα !

Ερ. Πόσο δύσκολο ήταν να πάρετε αυτή την απόφαση εκείνη τη στιγμή;

Το δύσκολο ήταν να αποχαιρετίσουμε το παιδί μας , η απόφαση για τη δωρεά για μας δεν ήταν δύσκολη γιατί ουσιαστικά δεν ήταν δική μας. Εμείς απλά εκπληρώσαμε την επιθυμία της.

Ερ. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε τελικά στο να πείτε «ναι»;

Η δήλωση της και η στάση ζωής της. Τότε δεν γνωρίζαμε το μεγαλείο αυτής της προσφοράς .. δεν το είχαμε σκεφτεί ποτέ!

Ερ. Νιώσατε ότι, μέσα από αυτή την απόφαση, η Έμμα συνέχισε να εκφράζει τον χαρακτήρα της;

Φυσικά!! Όλη η στάση ζωής της ήταν προσφορά δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά

Ερ. Πόσο υποστηρικτικό ήταν το περιβάλλον σας σε αυτή την απόφαση;

Ηταν πολύ υποστηρικτικοί, όλοι ήξεραν τι παιδί ήταν η Εμμανουέλα και όλοι μπορούσαν να καταλάβουν την απόφασή της. Μάλιστα ακριβώς 2 χρόνια μετά και ακριβώς την ίδια ημερομηνία 27/11/24 χάσαμε μία πρώτη μου ξαδέρφη και θεία της Εμμανουέλας όπου προχώρησαν και εκείνοι σε δωρεά οργάνων σώζοντας 5 ανθρώπους …

4. Οι ζωές που σώθηκαν

Ερ. Ποια όργανα της Έμμας δόθηκαν για μεταμόσχευση;

Δόθηκαν τα νεφρά, το ήπαρ, οι κερατοειδής και φυσικά η καρδιά. 6 Όργανα, 6 Ζωές!

Ερ. Σας ενημέρωσαν για τους λήπτες;

Μας είχαν πει από την αρχή ότι θα λάβουμε ένα γράμμα από τον ΕΟΜ όπου μέσα θα αναφέρεται το φύλλο και η ηλικία των ληπτών. Επίσης μας διαβίβασαν κάποια ανώνυμα γράμματα που γράφτηκαν από τους λήπτες για εμάς.

Ερ. Έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον από αυτούς;

Λόγω της δημοσιότητας που πήρε το τροχαίο και επειδή η μεταμόσχευση γίνεται μέσα σε λίγες ώρες, σχεδόν όλοι οι λήπτες γνώριζαν ότι το μόσχευμά τους προέρχεται από την Εμμανουέλα και παρόλο που η δωρεά είναι ανώνυμη με δική τους πρωτοβουλία έχουμε έρθει σε επαφή με τις 2 κυρίες που πήραν τα νεφρά με τον κύριο που πήρε το ήπαρ και φυσικά με την κοπέλα που πήρε την καρδιά της. Οι κερατοειδής δεν ξέρουμε που πήγαν τελικά καθώς είναι ένα όργανο που μπορεί να μεταμοσχευθεί αρκετά αργότερα οπότε οι λήπτες δεν μπορούν να το συνδέσουν με την Εμμανουέλα.

Ερ. Πώς είναι το συναίσθημα να ξέρετε ότι άνθρωποι ζουν σήμερα χάρη στην προσφορά της κόρης σας;

Τους βλέπω να ζουν, να χαμογελούν, να χαίρονται και να ατενίζουν το μέλλον με ελπίδα και κάπως παίρνει νόημα ο άδικος χαμός της. Νιώθω απίστευτη περηφάνια για το παιδί μου.

5. Μνήμη – Παρακαταθήκη – Μήνυμα

Ερ. Ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη παρακαταθήκη που άφησε η Έμμα;

Η Εμμανουέλα «μίλησε» στους Έλληνες για τα οφέλη της δωρεάς οργάνων και με το χαμόγελό της, έστω και μέσα από μία φωτογραφία, τους έκανε να ακούσουν .. Όλοι σύνδεσαν την δωρεά οργάνων με το όμορφο πρόσωπό της και με το τεράστιο χαμόγελό της και ξαφνικά η έννοια δωρεάς οργάνων δεν είναι τόσο τρομακτική.

Ερ. Πριν λίγες μέρες, παραλάβατε το πτυχίο της Έμμας, τρία χρόνια μετά το τροχαίο. Πώς ήταν εκείνη η στιγμή για εσάς; Τι σημαίνει για εσάς το ότι η Έμμα αναγνωρίζεται πια και επίσημα ως η «πιο όμορφη κτηνίατρος του παραδείσου»;

Εκείνη η μέρα ήταν πολύ δύσκολη. Θα ήταν η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής της αν …

Ερ. Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε σε άλλους γονείς που μπορεί να βρεθούν σε παρόμοια θέση;

Να μη βρεθεί ποτέ κανένας γονιός σε αυτή τη θέση. Αν όμως βρεθεί και έρθει η ώρα που δεν υπάρχει επιστροφή θα τους προέτρεπα να επιλέξουν το φως, τη ζωή και την ελπίδα από το σκοτάδι και τον θάνατο και τους υπόσχομαι ότι θα κάνει καλό και στην ψυχή τους!

Ερ. Πιστεύετε πως η ελληνική κοινωνία είναι αρκετά ενημερωμένη και ώριμη στο θέμα της δωρεάς οργάνων;

Δεν είναι καθόλου ενημερωμένη, όπως δεν είμασταν και μεις. Μετά την Εμμανουέλα έχει αλλάξει λίγο αυτό και τώρα είναι που πρέπει να αρπάξουμε την ευκαιρία και να αφυπνίσουμε τον κόσμο να μάθει πως είναι να περιμένεις σε ένα κρεβάτι μια ευκαιρία ζωής και πόσο μεγαλειώδης είναι μια δωρεά οργάνων όταν πια όλα έχουν τελειώσει για τον δικό τους άνθρωπο.

Ερ. Αν μπορούσατε να ζητήσετε κάτι από την Πολιτεία ή τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, τι θα ήταν;

Τώρα που υπάρχει το «μομέντουμ» και κάποια πράγματα δείχνουν να αλλάζουν προς το καλύτερο, να γίνουν διάφορες δράσεις για να ενημερωθεί ο κόσμος όπως τηλεοπτικά σποτ, ημερίδες, επισκέψεις ενημέρωσης σε σχολεία και Πανεπιστήμια. Επίσης πρέπει το κράτος να αγκαλιάσει και να στηρίξει τις οικογένειες των δοτών καθώς βιώνουν μια μεγάλη απώλεια ..

Ερ. Πώς συνεχίζεται για εσάς η ζωή μετά από αυτή την εμπειρία;

Χωρίς την Εμμανουέλα και το φως της στη ζωή μας η καθημερινότητα είναι πολύ δύσκολη και όταν αφεθούμε και αναλογιστούμε το μέγεθος της απώλειας γίνεται απελπιστικά δύσκολη. Όμως ακόμα και έτσι η Εμμανουέλα μας έδωσε ένα σκοπό .. να προσπαθήσουμε να διαδώσουμε την έννοια της δωρεάς… να μην αφήσουμε να ξεχαστεί η προσφορά της και με αυτόν τον τρόπο να μένει «ζωντανή» και η μνήμη της. Γιατί η Εμμανουέλα ήταν ένα παιδί γεμάτο αγάπη για τη ζωή και φεύγοντας μοίρασε ζωή!

Η ιστορία της Έμμας δεν είναι απλώς μια απώλεια. Είναι ένας ύμνος στη ζωή. Ένα φως που δεν έσβησε, αλλά άναψε και άλλες ζωές. Και μια υπενθύμιση πως, ακόμα και στο πιο σκοτεινό σημείο, η αγάπη μπορεί να επιλέξει την προσφορά.