Χάνονται δότες πριν φτάσουν στην Εντατική

«Στην Ελλάδα αυτά τα κάνουμε από την καλή μας τη διάθεση, επειδή πιστεύουμε ότι βοηθάμε σε κάτι καλό. Έπρεπε όλα αυτά να είναι αυτοματοποιημένα, δεν είναι όμως». Νοσηλεύτρια που συμμετείχε από το δικό της πόστο στη γιγαντιαία χθεσινή επιχείρηση βγάζει, εκτός από την κούραση, και την πίκρα της. Είναι οδυνηρό, λέει, να βλέπεις ανθρώπους να φεύγουν και
μοσχεύματα να χάνονται επειδή δεν λειτουργεί «το σύστημα».

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, με καλή οργάνωση, η «δυναμική» της χώρας μας είναι για 200 δότες και πάνω από 1.000 μεταμοσχεύσεις ετησίως. Ωστόσο το 2015 «έκλεισε» με 39 δότες που «έδωσαν» 91 μεταμοσχεύσεις. Ήταν η χειρότερη χρονιά έως σήμερα. (Το 2008, από τις καλύτερες χρονιές από πλευράς μεταμοσχεύσεων, είχαμε 98 δότες και 266 μεταμοσχεύσεις). Συνολικά, στην Ε.Ε. ο δείκτης δωρεάς οργάνων ανά εκατομμύριο πληθυσμού κυμαίνεται από 17 έως 25 δότες, ενώ στην Ελλάδα μόλις σε 6,5 δότες.

Σύμφωνα με τους γνωρίζοντες, το βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να οργανώσουμε ένα ισχυρό σύστημα εντοπισμού δοτών. Στην Ελλάδα, οι όποιες μεταμοσχεύεις επιτυγχάνονται χάρη στην αυταπάρνηση κάποιων γιατρών των ΜΕΘ, οι οποίοι είναι ευαισθητοποιημένοι και αναλαμβάνουν την ενημέρωση του ΕΟΜ στην περίπτωση που διαγιγνώσκεται εγκεφαλικός θάνατος και άρα πιθανός δότης. Όμως, ένα περιστατικό δωρεάς οργάνων μπορεί να απασχολήσει ένα γιατρό από 12 έως 24 ώρες πέραν της κανονικής του εφημερίας, ώρες για τις οποίες δεν πληρώνεται από το νοσοκομείο του. Έτσι, συχνά, η δωρεά δεν τίθεται ποτέ ως ενδεχόμενο για έναν εγκεφαλικά νεκρό, γιατί κανένας γιατρός δεν αντέχει να ασχοληθεί. Και όταν γίνεται με την πίεση των συγγενών, επιβαρύνει τον εφημερεύοντα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους υπόλοιπους νοσηλευομένους, αλλά και την ασφάλεια των επικείμενων μεταμοσχεύσεων. (Η αποσάθρωση του συστήματος έχει ως αποτέλεσμα το παράδοξο, οι συγγενείς να πιέζουν τους γιατρούς να προχωρήσουν στη δωρεά οργάνων. Υπολογίζεται ότι στο 60% των περιπτώσεων η δωρεά οργάνων επιτυγχάνεται χάρη στη θέληση της οικογένειας.)

Όπως χαρακτηριστικά λέει στην «Κ» ειδικός γιατρός, στην Ελλάδα χάνονται δότες πριν φτάσουν στην εντατική. «Εδώ δεν υπάρχουν κρεβάτια για τους ζωντανούς στις ΜΕΘ, θα βρίσκουμε για πεθαμένους;» (σ.σ. η διαδικασία δωρεάς οργάνων απαιτεί παραμονή του δότη στη ΜΕΘ για αρκετές ώρες).

Στο εξωτερικό τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε πολλές χώρες, εξασφαλίζονται ειδικά κονδύλια για την υποστήριξη ενός δικτύου εξειδικευμένων εντατικολόγων, οι οποίοι παράλληλα με την προσπάθεια διάσωσης ενός ασθενούς είναι επιφορτισμένοι με την ευθύνη να αναγνωρίζουν έναν πιθανό δότη και να κινητοποιούν τις υπηρεσίες. Ανάλογα με την οργάνωση του κάθε συστήματος, καταβάλλεται οικονομική επένδυση από 5.000 έως 20.000 ευρώ ανά δότη, χρήματα με τα οποία αποζημιώνονται οι γιατροί-συντονιστές, η ΜΕΘ και τα νοσοκομεία δοτών.

Οικονομικό όφελος

Δεν είναι μόνο από ευαισθησία για την ταλαιπωρία που βιώνουν όσοι αναμένουν μόσχευμα. Το οικονομικό όφελος των μεταμοσχεύσεων είναι τεράστιο. Η αιμοκάθαρση για κάθε έναν από τους 11.000 νεφροπαθείς της χώρας μας κοστίζει περί τις 40.000 τον χρόνο στο ασφαλιστικό του ταμείο (440 εκατ. ευρώ τον χρόνο συνολικά), ενώ το κόστος των 50 ασθενών που μεταμοσχεύονται στο εξωτερικό, λόγω έλλειψης μοσχευμάτων στην Ελλάδα, ανέρχεται περίπου στα 10 εκατ. ευρώ ετησίως. Στην περίπτωση που φτάναμε στους 200 δότες οργάνων ετησίως, αυτό θα σήμαινε 240-300 μεταμοσχεύσεις νεφρού. Οι 240 μεταμοσχεύσεις νεφρού ετησίως αποτελούν εξοικονόμηση ύψους 6,72 εκατ. ευρώ από το κόστος αιμοκάθαρσης και μόνο.

Όμως είμαστε η χώρα που το καλοκαίρι άφησε τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων με ένα άτομο συντονιστή για ολόκληρο το 24ωρο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό ο ΕΟΜ απαιτεί προσωπικό 24 ατόμων, από τους οποίους οι 8 θα είναι στον συντονισμό. Σήμερα, διαθέτει μόλις τρεις μόνιμους συντονιστές μεταμοσχεύσεων, με 18 να έχουν αποχωρήσει λόγω του 24ωρου φόρτου εργασίας.

http://www.kathimerini.gr/845608/article/epikairothta/ellada/xanontai-dotes-prin-ftasoyn-sthn-entatikh