Στο χείλος του γκρεμού η Κλινική Μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ

Της Νικολέττας Μπούκα
nikolettabouka@yahoo.gr

Στο χείλος του γκρεμού βρίσκεται η Κλινική Μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Οι ελάχιστοι χειρουργοί μεταμοσχεύσεων που έχουν απομείνει δίνουν

καθημερινά αγώνα, για να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες ανάγκες και να μην αφήσουν κανένα μόσχευμα να πάει χαμένο, που εξάλλου είναι δυσεύρετα.

Μόλις πέντε άνθρωποι αντί για δώδεκα που χρειάζονται καλούνται να σώσουν ανθρώπινες ζωές, παιδιών και ενηλίκων, κάνοντας δύσκολες και επικίνδυνες μεταμοσχεύσεις όλων των οργάνων (νεφροί, ήπαρ, πάγκρεας, νησίδια). Μάλιστα το «Ιπποκράτειο» είναι το μόνο κέντρο πανελλαδικά όπου γίνονται μεταμοσχεύσεις νεφρού (από πτωματικό και ζώντα δότη) και ήπατος (μόνο από πτωματικό δότη) σε παιδιά.

Αγκάθι αποτελούν και οι τραγικές ελλείψεις σε υλικά και εξοπλισμό, γεγονός που δυσκολεύει τη διενέργεια των αναγκαίων εξετάσεων για τους ασθενείς που θα μεταμοσχευτούν ή ήδη έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση, όπως γαστροσκόπηση και αιματολογικές εξετάσεις. Έτσι οι γιατροί αναγκάζονται να στέλνουν τους ασθενείς σε άλλα νοσοκομεία, όπως στο 424 ΣΝ και στο «ΑΧΕΠΑ», και να περιμένουν έως και δεκαπέντε ημέρες για τα αποτελέσματα.

Την ίδια στιγμή η πολιτεία συνεχίζει να επιδεικνύει ερασιτεχνισμό στο τόσο ευαίσθητο θέμα των μεταμοσχεύσεων, δείχνοντας κατανόηση μόνο στα λόγια. Κι αυτό διότι χτυπά με συγκατάβαση την πλάτη των γιατρών, αλλά, κάθε φορά που τίθεται θέμα οικονομικής ενίσχυσης, κρύβεται πίσω από τους θεσμούς λέγοντας «σας καταλαβαίνουμε, αλλά δεν έχουμε λεφτά».

«Είμαστε εξουθενωμένοι»

Όπως δηλώνει στη «Μ» ο διευθυντής της Κλινικής Μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Βασίλειος Παπανικολάου, από άποψη δοτών η Ελλάδα είναι και φέτος, τουλάχιστον προς το παρόν, περίπου στα ίδια χάλια με τα προηγούμενα χρόνια.

«Φταίει ο ερασιτεχνισμός που επιδεικνύουν οι αρμόδιοι και το γεγονός ότι δεν ξέρουν τη δουλειά. Υπάρχουν συστήματα καταξιωμένα που μπορούν να αποδώσουν. Όμως, για να εφαρμοστούν, χρειάζονται άνθρωποι που να τα γνωρίζουν. Δεν αρκεί πλέον η φιλοπατρία των Ελλήνων. Χρειαζόμαστε ενίσχυση από το κράτος. Δεν γίνεται να κρύβονται πίσω από την Ευρώπη και να λένε σας καταλαβαίνουμε, αλλά δεν έχουμε λεφτά. Όταν δεν έχουμε μονάδες εντατικής θεραπείας, γιατρούς και νοσηλευτές, πώς να λειτουργήσουν τα μεταμοσχευτικά κέντρα; Εμείς ξέρουμε πώς βγαίνει η δουλειά. Είμαστε εξουθενωμένοι κι όμως παλεύουμε με νύχια και με δόντια να κρατηθούμε. Ακόμη κι αν καταφέρναμε να αυξηθούν τα μοσχεύματα, δεν θα υπάρχει προσωπικό να τα μεταμοσχεύσει», τονίζει ο κ. Παπανικολάου.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι στην Κλινική Μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ του «Ιπποκράτειου» οι ανάγκες είναι τεράστιες και ο υπουργός Υγείας ενημερωμένος για το πρόβλημα.

«Χρειάζεται προγραμματισμός. Τρεις χειρουργοί μεταμοσχεύσεων από εμάς σε έναν χρόνο θα φύγουμε και θα μείνουν πίσω δύο. Τι θα πρωτοπρολάβουν να κάνουν αυτοί οι άνθρωποι; Μας είπαν ότι θα μας στείλουν έναν γιατρό για ενίσχυση και θα προσπαθήσουν και για ακόμη έναν. Μας είπαν ότι θα στείλουν έναν επικουρικό χειρουργό, ο οποίος όμως δεν έχει ιδέα από μεταμοσχεύσεις. Δεν μπορεί έτσι να στηριχθεί η κλινική», σημειώνει ο κ. Παπανικολάου και προσθέτει: «Εδώ και καιρό εκπέμπουμε σήμα κινδύνου. Αν δεν βοηθηθούμε, θα καταλήξουμε να κάνουμε μόνο μεταμοσχεύσεις νεφρού όπως τα άλλα μεταμοσχευτικά κέντρα».

Ο,τι χαλά δεν αντικαθίσταται

Σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου ο ξενοδοχειακός εξοπλισμός της κλινικής είναι ικανοποιητικός. Ωστόσο τα τελευταία δύο-τρία χρόνια ό,τι χαλά από μηχανήματα δεν αντικαθίσταται κι αυτό αφορά τμήματα σημαντικά για τη στήριξη της κλινικής μεταμοσχεύσεων, όπως ακτινολογικό, υπέρηχοι, πυρηνική ιατρική.

«Μία λαπαροσκόπηση να θέλουμε να κάνουμε σε ασθενή που θα υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος και κανένα από τα τέσσερα γαστρεντερολογικά τμήματα που έχουμε στο ‘Ιπποκράτειο’ δεν έχει γαστροσκόπιο να την κάνει. Έτσι τον στέλνουμε στο 424 στρατιωτικό νοσοκομείο. Κι αυτή η εξέταση είναι αναγκαία στο 70%-80% των περιπτώσεων για το ήπαρ», εξηγεί ο κ. Παπανικολάου.

Παράλληλα αναφέρει ότι «μία εξέταση αίματος θέλουμε να κάνουμε για παρακολούθηση μεταμοσχευμένου ασθενούς, αλλά δεν υπάρχουν αντιδραστήρια. Οπότε τον στέλνουμε στο ‘ΑΧΕΠΑ’ και κάνουν δέκα-δεκαπέντε ημέρες να βγουν τα αποτελέσματα. Κι έτσι, αντί να γίνεται η εξέταση κάθε δεύτερη μέρα, γίνεται μία φορά στις δεκαπέντε ημέρες. Επιπλέον δεν έχουμε αναισθησιολόγους ούτε νοσηλευτές. Είμαστε στο χείλος του γκρεμού. Από τις αρχές του 2016 μέχρι σήμερα έχουμε κάνει δεκαπέντε μεταμοσχεύσεις νεφρού και δεκαπέντε ήπατος».

Εξάλλου εδώ και έξι χρόνια εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού έχει σταματήσει και το πρόγραμμα μεταμόσχευσης παγκρέατος στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, το οποίο είναι το μοναδικό πανελλαδικά.

«Δεν προλαβαίνουμε. Ευτυχώς οι ασθενείς αυτοί δεν πεθαίνουν. Κάνουν την ινσουλίνη τους. Η θεραπεία τους όμως είναι η μεταμόσχευση και αναγκάζονται να περιμένουν. Τα παγκρεατικά μοσχεύματα πετιούνται στην Ελλάδα. Δεν μας βοηθάνε να κάνουμε αυτό που ξέρουμε», επισημαίνει ο κ. Παπανικολάου.

«Βουτιά σε δότες»

Στο μεταξύ ουραγός στη δωρεά οργάνων παραμένει η Ελλάδα όχι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αλλά της έλλειψης ανάλογης κοινωνικής κουλτούρας και των προκαταλήψεων σε αυτό το θέμα.

Τα παραπάνω επισήμανε ο πρόεδρος του ΕΟΜ Ανδρέας Καραμπίνης κατά τη διάρκεια της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε υπό τον υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό. Όπως ανέφερε, «τα τελευταία χρόνια οι δότες έπεσαν στους 3,5 ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 18 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Οι αιτίες πρέπει να αναζητηθούν στο ότι τα θέματα του συστήματος μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας έμπαιναν πολύ χαμηλά στην ατζέντα των εκάστοτε ηγεσιών του υπουργείου Υγείας. Για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο χρειάζεται συνέργεια από όλους τους εμπλεκόμενους».

Ο υπουργός Υγείας μίλησε για την ανάγκη συγκρότησης ενός εθνικού σχεδίου για τις μεταμοσχεύσεις και ζήτησε να αρχίσει άμεσα η διαδικασία σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τους εμπλεκόμενους φορείς.

Επίσης τόνισε ότι χρειάζεται παρέμβαση σε δύο επίπεδα: στην αύξηση της δωρεάς οργάνων και επομένως των διαθέσιμων μοσχευμάτων με δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και ενεργής συναίνεσης του πληθυσμού και στην αναβαθμισμένη λειτουργική υποστήριξη των μεταμοσχεύσεων με ενίσχυση των ειδικών κέντρων και κυρίως των ΜΕΘ, που ίσως αποτελούν τον κρισιμότερο κρίκο.

http://makthes.gr